„Bracia Karamazow” Fiodora
Dostojewskiego to dzieło, które od lat stoi na piedestale światowej
klasyki nie bez przyczyny. Dlatego wznowienie nakładu tej pozycji
jest nie lada trafnym i wartościowym wyborem.
"Bracia Karamazow" w zamyśle
autora miały być zaczątkiem większego cyklu (Dostojewski
podkreśla ten fakt kilkakrotnie w przedmowie nazywając tę powieść
wstępem), ale niestety wkrótce po publikacji owego „wstępu”
mistrz zmarł nie podjąwszy jeszcze kontynuacji dalszych części.
Biorąc pod uwagę jego przedmowę do niniejszej powieści, raczej
nie zakładał on, że „Bracia Karamazow” zdobędą tak wielkie
uznanie na całym świecie, a co więcej staną się ponadczasową
klasyką literatury światowej. Krytycy literatury wskazują nawet,
że właśnie ta ostatnia powieść mistrza była jego najlepszą, a
wręcz stała się swoistym arcydziełem.
Konstrukcja fabularna opiera się na
pozornie prostym schemacie, który zazwyczaj wykorzystywany jest w
kryminałach. Otóż występuje tu trup, kilkoro podejrzanych o
różnych cechach charakterologicznych oraz najważniejsze pytanie,
które scala fabułę: kto zabił?. W "Braciach Karamazow"
autor przedstawia z pozoru prostą fabułę, w której spotykamy się
z destrukcyjną zazdrością, rywalizacją między ojcem a synem, a w
końcu z ojcobójstwem. Aczkolwiek nazwanie tej powieść kryminałem
było by nader zbytnim uproszczeniem, a wręcz zdeptaniem jej
wielkości. Powieść raczej udaje kryminał kryjąc pod jego
pozorami ciekawość psychiki ludzkiej i analizę społeczeństwa. O
teologicznych i filozoficznych aspektach powieści nie będę tu
pisać, bowiem każdy powinien we własnym zakresie spróbować je
odkrywać i analizować, bo z pewnością są tego warte. Dostojewski
bardzo często odwołuje się tu do konkretnych osób, poglądów i
sporów, z którymi się w Rosji spotykał.
Autor w niezwykły sposób potrafi
zaniepokoić czytelnika swoistym charakterem i klimatem powieści. W
„Braciach Karamazow” szczególnie zachwycają kompozycja
fabularna i językowa, które sprawiają, że czytelnik delektuje się
każdym zdaniem i z ciekawością przewraca kolejne strony powieści.
Pierwszą warstwą wielowątkowych "Braci Karamazow" jest
powieść kryminalna okraszona niezliczonymi niedomówieniami,
milczeniem i domysłami. Autor precyzyjnie utkał sieć
przyczynowo-skutkową, która przypomina genialną układankę, w
której nie brakuje żadnego czynnika. Trudno jest tu nie być pod
sporym wrażeniem talentu autora, który z prostego kryminału
stworzył skomplikowaną i fascynującą powieść psychologiczną.
„Bracia Karamazow” to powieść
genialna i warta poświęcenia jej czasu. Jej lektura jest wymagająca
i potrzebna jest cierpliwość oraz zaangażowanie, aczkolwiek
wszelkie te „trudy” zostaną wynagrodzone, gdyż powieść
zachwyca, porusza refleksyjnie i z pewnością zostanie w pamięci na
lata. Natomiast inteligenta fabuła i piękna kompozycja językowa z
pewnością rozwiną gusta czytelnicze i poszerzą horyzonty.
Recenzja ukazała się również na portalu DlaLejdis.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz